Linie i taśmy kroplujące sprawdzają się w większości upraw. Umożliwiają bardzo precyzyjne nawadnianie i nawożenie, zmniejszając zużycie wody i nawozów. Nowoczesny osprzęt do budowy instalacji nawadniających jest produkowany z wysokowytrzymałych materiałów i może służyć uprawom przez wiele sezonów.
Zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż naprawiać, ale wymaga to dobrego zaprojektowania instalacji, starannej konserwacji i precyzyjnego przestrzegania parametrów eksploatacyjnych. Konieczne są też dodatkowe zabiegi i zabezpieczenia, które zapobiegną uszkodzeniom.
Znaleźć sposób
Zasilanie instalacji kroplującej nawadniającej przydomowy ogród lub szklarnię z sieci wodociągowej albo ze studni głębinowej (ze znikomą ilością żelaza w wodzie) w większości przypadków nie sprawia kłopotów. Woda jest wstępnie oczyszczona, więc na wejściu instalacji kroplującej wystarczy zainstalować prosty filtr. Trzeba jedynie pamiętać o regularnym sprawdzaniu jego stanu zabrudzenia. Łatwo można sobie poradzić z uszkodzeniem linii i taśm kroplujących, którego przyczyną najczęściej bywa przerwanie ich ciągłości. Wystarczy zastąpić zepsuty odcinek nowym albo zastosować złączkę itp. Zatkanie emiterów z reguły dotyczy dłuższego odcinka instalacji. 100 metrów bieżących linii kroplującej, w której emitery rozmieszczono w odległości 30 cm od siebie, zawiera ich około 333. Każdy z nich jest równie ważny, bo jeśli przyjmiemy, że odległość pomiędzy emiterami odpowiada rozstawowi roślin, każdy niedrożny emiter oznacza jeden okaz pozbawiony odpowiedniej ilości wody i nawozu. Emitery mogą również zostać zatkane przez makroskopowe zanieczyszczenia dostarczane z wodą. Ich rodzaj i ilość zależy od sposobu zasilania linii i źródła wody. Żywotność taśm i linii kroplujących zależy od warunków atmosferycznych, stopnia nasłonecznienia, ale też od uszkodzeń mechanicznych i szkodników. Bardzo ważnym czynnikiem jest stężenie żelaza w wodzie. Przy spełnieniu odpowiednich warunków produkty te mogą służyć nawet kilkadziesiąt lat.
Specyfika źródła wody
Zasilanie rozbudowanej linii wodą czerpaną z otwartych zbiorników: jezior, rzek albo rezerwuarów wykonanych specjalnie na potrzeby uprawy jest znacznie większym wyzwaniem. Tam możemy spotkać wszystkie rodzaje zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych: tkanki roślinne i zwierzęce, piasek, kamienie.
Projektując taką instalację, należy wziąć pod uwagę fakt, że przy zastosowaniu kilku rodzajów filtrów trzeba skompensować różnice w prędkości przepływu na każdym etapie.
Firma MILEX Systemy Nawadniania oferuje wiele rodzajów filtrów do instalacji każdego typu i wielkości:
• niewielkie, siatkowe i dyskowe, polecane dla małych i średnich instalacji,
• wydajne filtry siatkowe sterowane hydraulicznie lub mechanicznie,
• filtry żwirowe i odżelaziacze,
• hydrocyklony piasku dla dużych gospodarstw rolnych i sadów.
Zwiększone stężenie minerałów
Uciążliwą przyczyną zatykania emiterów jest osadzanie się żelaza, wapnia, magnezu i manganu. W tym przypadku zanieczyszczeń nie widać gołym okiem i może się zdarzyć, że pierwszym sygnałem alarmowym będzie zatkanie części emiterów. Przed przykrą niespodzianką można się zabezpieczyć, badając wodę przed rozpoczęciem budowy instalacji nawadniającej. Zwiększone stężenie minerałów nie pozostawia wyboru: trzeba zastosować odżelaziacze i urządzenia do zmiękczania wody.
Mówiąc o zatkanych emiterach, filtracji i uzdatnianiu wody, trzeba wspomnieć o bardzo ważnej sprawie. Przeglądając internet, można znaleźć opisy sposobów rozwiązywania tego rodzaju problemów przez dodawanie do wody różnych związków chemicznych, w tym kwasów. W rzeczywistości nie istnieją sposoby, które są jednocześnie skuteczne, bezpieczne i bardzo tanie. Cokolwiek zostanie zmieszane z wodą zasilającą instalację nawadniającą ostatecznie trafi do gleby i do roślin. Ważne zatem, żeby stosować odpowiednie dawki.
Profesjonalna pomoc
Jeśli pojawi się problem z niedrożnymi emiterami, najlepiej skontaktować się z dostawcą linii lub taśm albo firmą, która wykonała instalację. Doświadczeni specjaliści pomogą znaleźć optymalne rozwiązanie: skuteczne, bezpieczne i możliwie najtańsze. W dużych gospodarstwach prowadzących uprawę na skalę przemysłową warto wziąć pod uwagę zmianę miejsca i sposobu poboru wody. Być może w okolicy uprawy znajduje się kilka zbiorników naturalnych, a najlepszą jakość wody zapewni ten, który nie jest położony w najbardziej dogodnym miejscu. W dłuższej perspektywie może się okazać, że koszty związane z przesyłaniem wody na większą odległość zostaną zrównoważone mniejszą częstotliwością występowania awarii i prostszym systemem oczyszczania wody.
Kontroluj jakość wody
Jakość wody w zbiornikach i ujęciach głębinowych trzeba badać regularnie, bo działalność człowieka i naturalne zjawiska przyrodnicze mogą wiele zmienić. Najlepiej widać to na terenach, gdzie istnieją zakłady przemysłowe zrzucające wodę technologiczną (nawet oczyszczoną) do rzek i innych naturalnych zbiorników wodnych.
Specjalistyczne rozwiązania
Ryzyko komplikacji można zminimalizować, sięgając po sprawdzone, specjalistyczne rozwiązania: nawozy dostosowane do fertygacji oraz precyzyjne dozowniki proporcjonalne. Proponujemy francuskie dozowniki Dosatron International oraz izraelskie Tefen.
Wybierając dozownik, należy zwrócić uwagę na:
• zakres ciśnień roboczych,
• zakres prędkości przepływu wody,
• zakres prędkości dozowania.
Parametry powinny być tak dobrane, żeby zapewnić osiągnięcie zalecanych dawek nawozów bez potrzeby zwiększania lub zmniejszania przepływu wody. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości pomożemy wybrać odpowiedni dozownik. Urządzenia mogą podawać od 0,02 do 1 375 litrów czynnika (nawozu) na godzinę. Dozowniki, które polecamy, można wykorzystać także w celu podawania preparatów odkażających i konserwacji instalacji. Polecamy nowoczesne i bardzo wydajne nawozy, np. Solinure i Select PeKacid.
• Solinure
Nawozy Solinure służą do fertygacji zarówno upraw polowych, jak i pod osłonami. Producent oferuje wiele wariantów różniących się doborem składników, dzięki czemu można dobrać nawóz odpowiedni dla każdego gatunku roślin i gleby.
• Select PeKacid
Select PeKacid to silnie zakwaszający nawóz fosforowo-potasowy. Niskie pH poprawia przyswajanie składników pokarmowych, ale także sprawia, że nawóz może być stosowany do oczyszczania systemów nawadniających, ponieważ usuwa osady wapienne i utrudnia ich ponowne osadzanie. Podawany przez 15 minut między cyklami fertygacji, w dawce 3,5-5 kg/m3, skutecznie oczyszcza linie kroplujące.
Jesteśmy do Państwa dyspozycji w zakresie profesjonalnych konsultacji.
W zależności od specyfiki źródła wody może być wskazane zaprojektowanie wieloetapowego oczyszczania, począwszy od usuwania większych zanieczyszczeń mechanicznych na smokach ssawnych, poprzez separację piachu w hydrocyklonach, a następnie przepływ przez wkłady żwirowe.
Aby nie doszło do zatkania, wskazane jest regularne kontrolowanie prawidłowości działania systemu nawadniania, zwłaszcza na tych terenach, gdzie jest zażelaziona i twarda woda, a także w sezonie letnim, podczas wysokich temperatur i dużego nasłonecznienia. Choć wielu producentów zaleca czyszczenie systemu nawadniającego przed rozpoczęciem sezonu, to bardziej zasadne jest wykonanie tych prac po zakończeniu upraw.
Wybór nawozu i stosowanych dawek wpływa na stan uprawy, a więc także wynik finansowy gospodarstwa. Błędy mogą mieć bardzo poważne skutki, dlatego wyboru preparatu najlepiej dokonać po konsultacji z przedstawicielem producenta nawozu. W przypadku wątpliwości bezpieczniej jest nawieźć najpierw niewielką część uprawy, a pozostałym roślinom zaaplikować nawóz dopiero po potwierdzeniu jego skuteczności. Taka ostrożność jest wskazana w każdym przypadku, ale zalecamy ją przede wszystkim przed pierwszym użyciem nawozu PeKacid.
Tekst: Piotr Kołaczek
